Η γλώσσα

Πολλές από τις ανωμαλίες της θέσης των δοντιών και κυρίως της ανάπτυξης των γνάθων και του προσώπου οφείλονται στη δυσλειτουργία της γλώσσας. Τείνουμε να αγνοούμε τις δυσλειτουργίες αυτές με αποτέλεσμα να εμφανίζονται υποτροπές στις ορθοδοντικές θεραπείες. Πολύ συχνά λέμε ότι τα δόντια έχουν "μνήμη" για να δικαιολογήσουμε αυτές τις υποτροπές. Η αλήθεια όμως είναι ότι το γναθοπροσωπικό σύστημα είναι αυτό ακριβώς, ένα σύστημα. Κι αποτελείται από τα δόντια, τους μαλακούς ιστούς ( χείλη, μάγουλα, γλώσσα ) κι από τις λειτουργίες ή τις δυσλειτουργίες αυτών.

Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των γνάθων και των μυϊκών ιστών που περιβάλλουν το στόμα παίζει η λειτουργία της γλώσσας.

Το πρώτο που κοιτάζουμε όταν συναντούμε έναν νέο ασθενή εκτός από τη θέση των δοντιών είναι αν όλα τα δόντια της μίας γνάθου έχουν επαφή με τα δόντια της άλλης. Αν όχι, στις περισσότερες των περιπτώσεων υπάρχει παρεμβολή της γλώσσας ανάμεσα στις δύο γνάθους. 

Εδώ θα πρέπει να γίνει η διάκριση από την πρόσθια χασμοδοντία με σκελετικό υπόβαθρο που σχετίζεται με αυξημένο κάτω πρόσθιο ύψος προσώπου και αρκετές φορές με το χαρακτηριστικό αδενοειδές προσωπείο σε άτομα με στοματική αναπνοή.

Κι ας πάμε τώρα στη γλώσσα. Καταρχήν πρέπει να ξέρουμε ότι καταπίνουμε από 2.000 ως 3.000 φορές την ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που καταπίνουμε ασκούνται δυνάμεις στα δόντια και τις γνάθους με ένα διαρκώς επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει η γλώσσα κι όταν βρίσκεται σε θέση ανάπαυσης.

Ξεκινάμε από τη θέση ανάπαυσης....

Κατά τη θέση ανάπαυσης πρέπει να υπάρχει μιά ελαφριά επαφή των χειλιών, η άκρη της γλώσσας πρέπει να έχει επαφή με τη θηλή των τομέων ( το εξόγκωμα ακριβώς πίσω από τους άνω κεντρικούς τομείς ) κι η ράχη της γλώσσας να είναι σε επαφή με την υπερώα ώστε να υπάρχει ισορροπία με τις δυνάμεις που ασκούνται από τη βυκανητική ζώνη ( μυς της παρειάς ).

Σε πολλούς ανθρώπους παρατηρούμε διαφορετική θέση της γλώσσας κατά την ανάπαυση. Ανάλογα με τη θέση αυτή μπορούν να δημιουργηθούν διάφορες ανωμαλίες τόσο στις γνάθους όσο και στη θέση των δοντιών. 

Και πάμε στην κατάποση.....

Ολοι χρειαζόμαστε αρνητική πίεση , αναρρόφηση για να καταπιούμε. Ο σωστός τρόπος κατάποσης, σωματική κατάποση ή ενηλίκων, επιτυγχάνεται έχοντας τα δόντια σε επαφή και τη γλώσσα να πιέζει τον ουρανίσκο ώστε να δημιουργηθεί σφράγγιση. Η γλώσσα κάνει μία κυματοειδή κίνηση κατά μήκος του ουρανίσκου. Με αυτό τον τρόπο ασκείται εγκάρσια, προς τα μπρος και προς τα πάνω δύναμη στον ουρανίσκο, ευεργετική για την ανάπτυξη του προσώπου. Οταν η κατάποση γίνεται σωστά τα μάγουλα, τα χείλη κι ο πώγωνας είναι ακίνητα, κινείται μόνο ο λαιμός.

Αν προσπαθήσετε να καταπιείτε με τα δόντια σε επαφή και αισθάνεστε άβολα, τότε μάλλον δεν καταπίνετε σωστά.

Κατά τη ΜΗ σωστή κατάποση τα δόντια δεν έρχονται σε επαφή κι η γλώσσα τοποθετείται ανάμεσά τους. επειδή η σφράγγιση του στόματος δεν είναι πλήρης, τα χείλη , τα μάγουλα κι οι μύες του πώγωνα χρησιμοποιούνται αντισταθμιστικά δημιουργώντας αναρρόφηση κατά των δοντιών. Αυτό δημιουργεί συμπιεστικές δυνάμεις στον ουρανίσκο και το πρόσωπο.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 90% του πληθυσμού έχει κάποια μορφή λανθασμένης κατάποσης.

Ο πιό πιθανός λόγος εικάζεται ότι είναι ο πρώιμος απογαλακτισμός του μωρού κι η εισαγωγή αλεσμένης τροφής την οποία το παιδί καταπίνει όπως το γάλα του θηλασμού χρησιμοποιώντας τους μύες του προσώπου. Αποτυγχάνει να κάνει τη μετάβαση στη σωματική κατάποση και διατηρεί σε κάποιο βαθμό το μοτίβο της βρεφικής κατάποσης μέχρι την ενηλικίωση.

Υπάρχει τρόπος να διορθωθεί η λάθος θέση ανάπαυσης της γλώσσας;

Οι λειτουργίες της γλώσσας είναι ρεφλέξ , ωστόσο υπάρχουν τρόποι . Το θέμα αυτό θα είναι το αντικείμενο μιας επόμενης ανάρτησης.